Wat is de VSME-standaard? Hoe MKB duurzaam rapporteert zonder CSRD-plicht (2025)
De VSME is een vrijwillige Europese standaard voor duurzaamheidsrapportage, speciaal ontwikkeld voor MKB bedrijven. Het biedt een eenvoudiger alternatief voor de CSRD, waarmee je efficiënt je duurzame inspanningen communiceert naar belangrijke stakeholders en CSRD-plichtige klanten.
De VSME* is een vrijwillige Europese duurzaamheidsrapportage standaard speciaal ontwikkeld voor kleine en middelgrote bedrijven (MKB). Het is een eenvoudiger alternatief voor de uitgebreide CSRD-richtlijnen, zodat MKB-bedrijven efficiënt over duurzaamheid kunnen communiceren naar stakeholders en CSRD plichtige klanten.
*Voluntary Sustainability Reporting Standard for SMEs
Wat is de VSME precies?
De VSME-standaard is ontwikkeld om MKB bedrijven te helpen bij transparante duurzaamheidsrapportages - zonder de complexiteit en grote hoeveelheid vereiste datapunten van de CSRD (denk aan: 30-50 datapunten i.p.v. 1500+).
De VSME sluit exact aan bij de thema’s van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), maar dan compacter en toegankelijker. Je kunt het zien als de CSRD **Light versie.
Hierdoor kunnen bedrijven die (nog) niet verplicht onder de CSRD vallen, toch:
- Voldoen aan de vragen en informatiebehoeften van de bank, klanten, of investeerders
- Voorbereiden op toekomstige regelgeving.
Een mooie kans dus!
Doel van de VSME: Gelijk speelveld voor MKB
Net als de CSRD, creëert de VSME een gelijk speelveld op het gebied van duurzaamheidsrapportage: bedrijven rapporteren op basis van dezelfde structuur en thema's. Dit maakt het voor stakeholders makkelijker om duurzame prestaties te vergelijken, stimuleert transparantie in de keten en voorkomt wildgroei aan formats of losse eisen van klanten.
Voor wie is de VSME bedoeld?
De VSME is gericht op Europese MKB-bedrijven die vrijwillig hun duurzaamheidsprestaties willen communiceren. De standaard is met name interessant voor bedrijven die:
- Leverancier zijn van grotere bedrijven die CSRD-plichtig zijn - en vragen krijgen
- Zelf CSRD plichtig waren, maar nu vanwege Omnibus de VSME als alternatief toepassen
- Transparant willen zijn richting klanten, banken of investeerders
- Proactief aan de slag willen met duurzaamheid
Wat moet je rapporteren volgens de VSME?
De VSME is opgebouwd rond drie hoofd onderwerpen:
- Milieu (Environmental)
- Sociaal (Social)
- Bestuur (Governance)
Twee VSME-modules: Basis en Comprehensive
De VSME bestaat uit twee officiële modules:
- Basis-module: deze module is heel beknopt en dekt de minimale basis per onderwerp.
- Om deze reden is het voor veel bedrijven echter niet dekkend genoeg om aan stakeholderbehoeften te voldoen. - Comprehensive-module: deze module is de standaard om een inhoudelijk dekkend duurzaamheidsrapport te creëren voor de behoeften van de markt.
- Bedrijven kunnen hierin aanvullende informatie opnemen, zoals ketenemissies (incl. Eventueel Ecovadis), beleidsdoelen (denk aan klimaatdoelen of SBTi), en verbeteringsmaatregelen.
"VSME Comprehensive is de standaard voor een dekkend rapport"
De VSME comprehensive module wordt standaard gebruikt door bedrijven die duurzame ambitie/klantvraag hebben en extra beschikbare informatie of standaarden willen aantonen en delen in 1 volledig rapport. (Bijvoorbeeld, voor SBTi of Ecovadis)
De VSME (comprehensive) motiveert MKB bedrijven daarom alleen aan de slag te gaan met rapportage, maar - biedt in tegenstelling tot de CSRD - ook de kans en vrijheid om strategisch je duurzaamheidsbeleid op te stellen en communiceren:
Wat is het meest belangrijk voor je stakeholders?
Dáár ga je je aandacht op richten, i.p.v het merendeel van je tijd en middelen aan compliance te besteden.
Hoe bereid je je voor op de VSME? (4 stappen)
Wil jij rapporteren volgens de VSME? Dit kun je eenvoudig doen door simpelweg de stappen in de VSME module te volgen.
Omdat toch veel bedrijven extra klantvragen krijgen buiten de basis thema's van de VSME, volgen de meeste van onze klanten deze 4 stappen:
- Thema-analyse: welke duurzaamheidsthema’s uit de VSME zijn relevant voor jouw bedrijf?
- Dataverzameling: verzamel de bijbehorende dataeisen zoals de CO₂-uitstoot van je bedrijf, energieverbruik en personeelsdata
- MVO-beleid opstellen: aan de hand van je ambities kun je je aan de minimale eisen houden van de VSME óf meer aandacht geven aan je beleid en concrete doelen en verbeteringsmaatregelen opstellen.
- Rapportage: leg je resultaten overzichtelijk vast in een rapport. Heb je een uitgebreider MVO beleid en/of mooie aanvullende informatie voor klanten, zoals SBTi of Ecovadis? Laat dit vooral zien in je rapport! De VSME biedt deze vrijheid.
Moet je persé rapporteren?
Veel bedrijven ontvangen nu al losse informatieaanvragen van klanten over CO₂, duurzaamheid of sociale thema’s.
Zonder een uniforme aanpak betekent dit dat je telkens opnieuw informatie moet uitzoeken en antwoorden moet formuleren.
Een rapport volgens de VSME voorkomt die versnippering. Je hebt één duidelijk verhaal dat je kunt delen met al je stakeholders.
Geen duurzaamheidsrapportage opstellen is óók een keuze - maar niet zonder risico. Denk aan:
- Verzwakte concurrentiepositie
- Beperkte toegang tot financiering
- Verminderd vertrouwen van stakeholders
Kortom: door proactief te rapporteren via de VSME behoud je je license to operate.
Ben je al begonnen met CSRD voorbereidingen?
Maak dan vooral gebruik van de stappen die je al hebt gezet! Je hebt dan al een beter beeld bij welke onderwerpen voor jou relevant zijn. Richt je op deze onderwerpen en gebruik de VSME Comprehensive module als verdere richtlijn voor je rapportage.
Dit is het meest toegepaste alternatief door onze klanten die vanwege Omnibus niet meer volgens de CSRD hoeven te rapporteren.
Samenvatting: Waarom de VSME?
- Tijdwinst: Eén duidelijk rapport vervangt losse klantverzoeken.
- Toegankelijk alternatief voor CSRD-rapportage, ook bij onzekerheid na de Omnibus.
- Concurrentievoordeel: Maak duurzaamheidsbeleid zichtbaar voor stakeholders.
- Strategische voorbereiding op toekomstige ontwikkelingen, wetgeving en verwachtingen vanuit de markt
Wil je weten of de VSME-standaard past bij jouw ambities? Of zoek je hulp bij het opstellen van je eerste duurzaamheidsrapport? Neem gerust contact met ons op voor een vrijblijvende kennismaking.
Bronnen:
Geïnteresseerd in een VSME rapportage voor jouw bedrijf?
We brainstormen graag met je mee. Neem vrijblijven contact op met onze rapportage adviseurs.