EU's ETS2: Hoe de CO₂-heffing op brandstof de logistiek raakt vanaf 2027

Wat is ETS2?

ETS2 staat voor Emissions Trading System (ETS) 2; het nieuwe Europese emissiehandelssysteem dat vanaf 2027 geldt voor sectoren die tot nu toe buiten het bestaande ETS vielen. In dit systeem zijn bedrijven verplicht om emissierechten te kopen voor hun uitstoot van broeikasgassen. 

De huidige ETS bestaat sinds 2005 en richt zich op grote industrieën, elektriciteitscentrales, de Europese luchtvaart en delen van de scheepvaart.

ETS2 breidt dit systeem uit naar de gebouwde omgeving, kleine industrieën en, vooral relevant hier, het wegtransport.

Het doel? Een CO₂-reductie in de sectoren die vallen onder ETS2, van 42% in 2030 ten opzichte van 2005. (bron: ETS2: buildings, road transport and additional sectors - Climate Action) 

Wat is het verschil tussen ETS1 & ETS2? 

Waar bij ETS1 de verplichting tot het inleveren van emissierechten direct bij de uitstoters ligt, verschuift deze in ETS2 naar de leveranciers van fossiele brandstoffen aan de betreffende sectoren. Zij moeten vanaf 2027 rechten inkopen op veilingen voor de hoeveelheid brandstof die zij leveren.

In de praktijk zullen deze kosten vrijwel zeker worden doorberekend aan de eindgebruikers; van logistieke bedrijven tot personenauto’s, openbaar vervoer en alle andere gebruikers van fossiele brandstoffen in het wegverkeer.

Daarmee wordt ETS2 een directe kostenfactor voor iedereen die afhankelijk is van diesel, benzine of andere fossiele brandstoffen. 

Wat gaat de ETS2 kosten?

De prijs van ETS2-emissierechten staat niet vast, maar wordt bepaald door vraag en aanbod op de markt in een zogenaamd cap and trade-systeem.

In dit systeem daalt ieder jaar het plafond voor de hoeveelheid CO₂ die in totaal mag worden uitgestoten. Hierdoor neemt het aantal beschikbare emissierechten af, wat schaarste creëert op de markt.

En - naarmate de rechten schaarser worden, stijgt hun prijs.  

De kosten van emissierechten (1 ton CO₂)

Een emissierecht vertegenwoordigd 1 ton CO₂ en zullen vanaf 2027 worden verhandeld. In de eerste jaren dat emissierechten zullen worden geveild, zijn er prijsbeschermingsmechanismen van kracht die tot en met 2029 aansturen op een prijs van maximaal €45 per ton CO₂.

Het kan zijn dat de prijs van €45 wordt overschreden, maar in dat geval zal de EU extra rechten op de markt brengen zodat de prijs weer zakt. Na 2030 lijkt het erop dat de prijs niet veel lager zal worden dan €57 per ton, met als bovenwaarde het dubbele hiervan, €114 per ton. 

Verwachte kosten voor diesel

De prijzen van deze emissierechten worden hoogstwaarschijnlijk doorberekend aan de klanten van de brandstofleveranciers, waaronder logistieke bedrijven.

Voor logistieke bedrijven betekent dit dat het elk jaar relatief duurder wordt om met diesel of andere fossiele brandstoffen te blijven rijden.  

Maar hoeveel kost dat nou precies?

Zie hier een rekenvoorbeeld voor een ‘standaard’ dieseltruck met de aannames van:

• Een jaarkilometrage van 120.000 km/jaar,
• Een verbruik van 0,3 L/km
• En een gemiddelde belading van 8 ton.

Met de emissiefactor 0,105 kg CO₂e/tonkilometer, komt de verwachte meerprijs voor de jaren t/m 2029 uit op ongeveer €0,13 per liter diesel.

In 2030, ligt deze meerprijs naar verwachting tussen de €0,16 en €0,32 per liter diesel.

Wat betekenen deze extra kosten in de praktijk? 

Met deze verwachte kosten, kunnen de extra brandstofkosten voor een standaard dieseltruck oplopen tot ongeveer €4.500 per jaar in de periode t/m 2029.

Vanaf 2030 stijgt dit potentieel door naar €5.700 tot wel €11.500 per jaar, afhankelijk van het prijsscenario.

Dat zijn bedragen die direct voelbaar zijn in je bedrijf en reden genoeg om hier vroegtijdig op te anticiperen.

De prijzen kunnen variëren afhankelijk van jouw wagenpark en type trucks, maar zeker is dat de kosten van diesel omhooggaan. In de volgende sectie lees je wat jij kunt doen om je hierop voor te bereiden. 

Hoe bereid je al logistiek bedrijf voor op ETS2?

ETS2 klinkt misschien nog als een beleidsmaatregel op afstand, maar vanaf 2027 zal dit direct te merken zijn aan de pomp.

Voor logistieke bedrijven zal dit structureel hogere operationele kosten betekenen.

De vraag is dan: hoe houd je je marges gezond?

De sleutel ligt in een goede voorbereiding. Dit zijn de eerste stappen die je nu al kunt zetten: 

1. Maak ETS2-kosten zichtbaar in je begroting 

Bereken op basis van prijsscenario’s hoe de brandstofkosten zich vanaf 2027 kunnen ontwikkelen in jouw bedrijf.

Houd rekening met verschillende CO₂-prijsniveaus en werk dit uit in financiële scenario’s. Zo voorkom je verrassingen en kun je de impact van ETS2 direct meenemen in je strategische plannen en investeringsbeslissingen. 

Johnny Nijenhuis, expert op het gebied van dieseltrucks bij Etruck Academy, is hierin een voorloper. Hij schreef eerder een uitgebreid artikel waarin hij uitlegt hoe je ETS2 meeneemt in je kostenraming: ETS2 en de toekomst van diesel: Een kostenanalyse voor de transportsector 

2. Maak de businesscase voor elektrisch inzichtelijk 

Bereken de total cost of ownership (TCO) van je huidige dieselvloot en vergelijk die met de verwachte kosten van e-trucks.

Kijk daarbij verder dan alleen de aanschafprijs: denk ook aan energiekosten, onderhoud, levensduur en fiscale regelingen. Door ETS2 worden dieselkilometers duurder, waardoor de terugverdientijd van elektrische alternatieven korter wordt.  

Bepaal welk moment elektrisch rijden voor jouw operatie financieel aantrekkelijk wordt. Hoe eerder je dit helder hebt, hoe beter je kunt anticiperen op investeringsmomenten, subsidies en inkoopstrategieën.

Zo voorkom je dat je pas ingrijpt als de prijzen je al onder druk zetten; of dat je achterloopt op concurrenten die wel hun wagenpark vooruitplannen. 

3. Ontwikkel een realistisch transitieplan

Wacht niet tot 2027 om in actie te komen. Stel een concreet transitieplan op richting een toekomstbestendig wagenpark.

Denk aan gefaseerde vervanging van dieseltrucks door alternatieve aandrijvingen. Verken welke techniek het beste past bij jouw routes, volumes en klantbehoeften. 

Betrek ook externe factoren zoals netcapaciteit: wil je elektrificeren, dan is het essentieel om tijdig in gesprek te gaan met de netbeheerder over laadinfrastructuur op je standplaatsen. Lange doorlooptijden kunnen hier een bottleneck vormen, dus vroegtijdig plannen is cruciaal. 

Sluit vertraging uit, kies voor voorsprong 

ETS2 is geen toekomstmuziek meer, maar een realiteit waar logistieke bedrijven binnenkort direct mee te maken krijgen. De impact op brandstofprijzen en marges is voorspelbaar, maar alleen als je er nu op anticipeert.

Bedrijven die op tijd sturen op kosten, techniek en infrastructuur zetten zichzelf op voorsprong; niet alleen financieel, maar ook in duurzaamheid en marktpositie. 

Wil je weten wat ETS2 specifiek betekent voor jouw bedrijf? Neem contact op met Factor Delta, we denken graag mee over de impacts, risico’s en kansen voor jouw operatie.  

Zie ETS2 in breder perspectief 
ETS2 staat niet op zichzelf. De komende jaren volgen meer beleidsmaatregelen die directe impact hebben op de logistieke sector; van de vrachtwagenheffing tot het afbouwen van accijnskortingen. Wil je weten hoe ETS2 past binnen die bredere ontwikkeling? Lees dan ook het artikel van Emma Kallen op Logistiek.nl: ETS2 komt eraan: wat betekent dat voor jouw logistieke operatie? 

Bronnen 

• ETS2: buildings, road transport and additional sectors - Climate Action 
• ETS2: wat is het en welke impact heeft het op huishoudens en bedrijven? - Rabobank 
• Klimaat- en Energieverkenning 2025 | Planbureau voor de Leefomgeving 
• ETS2 en de toekomst van diesel: Een kostenanalyse voor de transportsector 
• ETS2 komt eraan: wat betekent dat voor jouw logistieke operatie?